Thuvientoan.net xin gửi đến bạn đọc tài liệu Phân tích tác phẩm Việt Bắc - Tố Hữu.

Lời mở: Trong cuốn hồi ký mang tên “Giữ trong nguồn sáng” xuất bản năm 2008 tại Mỹ viết về ông Morrison và chuyến thăm “để đời” của gia đình đến Việt Nam, bà Ann Welsh Morrison đã ghi lại những cảm xúc về cuộc gặp với nhà thơ Tố Hữu, trong đó có chi tiết "nhà thơ Tố Hữu rất xúc động, lấy một trang giấy gấp tư trong túi ngực, trong đó ghi một bài thơ viết tay và đọc tặng gia đình Morrison:

Tạm biệt
Xin tạm biệt đời yêu quý nhất
Còn mấy vần thơ một nắm tro
Thơ gửi bạn đường, tro gửi đất,
Sống là cho và chết cũng là cho

Phải chăng, đó cũng là tâm nguyện của một người trọn đời đã hiến dâng cho tổ quốc, cho Đảng và nhân dân? Từ những vần thơ đầu tiên của Tố Hữu các em được đọc thời tiểu học- bài tập đọc lớp 3 tiếng ru: Con ong làm mật yêu hoa... đến hình ảnh đáng yêu của chú bé Lượm (lớp 6); cảm giác ngột ngạt của người chiến sĩ khi bị giam cầm: Khi con tu hú (lớp 8); rồi đến giây phút cảm động trong Từ ấy, nỗi cô đơn và khao khát trong Nhớ đồng (lớp 11) (5 bài)...ta vẫn gặp một điệu tâm hồn ấy với những ngọt ngào thương mến, những tha thiết ân tình với đất nước nhân dân, những hờn căm nóng bỏng trước quân thù. Ngày 9-12-2002, con người mà cuộc đời là sống cũng là cho và chết cũng là cho đã ra đi trong niềm tiếc thương của đất nước. Chỉ vài ngày sau khi Tố Hữu mất, trên báo Văn nghệ số 50 (2239) Nguyễn Đình Thi đã nhận định về thơ anh: "Trọn đời, Tố Hữu là một chiến sĩ cách mạng làm thơ và là nhà thơ của cách mạng {...}. Và trong lửa của thơ anh, có biết bao thương yêu dịu dàng đối với đất nước quê hương và những con người của đất nước quê hương. Từ cuộc sống hiện đại, thơ anh ngày càng bắt nguồn trở lại vào tâm hồn thơ cổ điển của dân tộc".
I-Tìm hiểu chung
1. Tác giả:

2. Tác phẩm

II. Đọc hiểu văn bản
Đoạn 1: Cảnh chia tay giữa “mình” và “ta”
“Mình và Ta không phải dùng cho ngôi thứ nhất hay thứ hai, không phải một từ chỉ chủ thể, một từ chỉ khách thể, mà cả hai đều chỉ chủ thể. Tôi nhắc lại: mình và ta đều chỉ chủ thể. Mình ấy ta ấy là một phần đời sống mà thi sĩ đã trải qua bao nhiêu năm ở Việt Bắc. Phần đời này trò chuyện quyến luyến với phần đời kia. Cho nên cuộc chia tay không diễn ra bình thường mà diễn ra trong máu thịt, trong tâm hồn nhà thơ. Sự chia li bản thân mình là một sự chia li khó khăn nhất và tha thiết nhất, đắm đuối nhất”
(Tác giả nói về tác phẩm - NXB Trẻ - 2000, tr.147)

2. Vẻ đẹp của cảnh và người Việt Bắc qua hồi tưởng của chủ thể trữ tình
2.1. Vẻ đẹp của cảnh thiên nhiên Việt Bắc
- Thiên nhiên hiện ra trong nhiều thời điểm (sương sớm, mây chiều, đêm trăng, ngày nắng...) và mang vẻ đẹp phong phú, sống động, thay đổi qua mỗi mùa: vừa hoang sơ, hùng vĩ (những mây cùng mù, hắt hiu lau xám); vừa rực rỡ, thắm tình (bức tranh tứ
bình); vừa mang nét đặc trưng của núi rừng Việt Bắc (ngòi, suối, khe, rừng), đọng lại thật sâu trong nỗi nhớ của người đi (nhớ gì...nhớ từng...) nên đường nét cụ thể, màu sắc tươi sáng, ấm áp như ở ngay trước mắt...; có lúc làm nền tôn lên hình ảnh con
người, có lúc lại quyện hòa gắn bó; có lúc thật cụ thể rõ nét, có lúc lại huyền ảo mơ màng...

2.2. Vẻ đẹp của con người Việt Bắc
- Những con người lao động bình dị, lặng thầm trong những công việc đời thường...
- Ẩn chứa bao vẻ đẹp: cần cù, chịu thương chịu khó, khéo léo, tài hoa trong lao động, thủy chung son sắt trong nghĩa tình cách mạng, Họ trở thành điểm tựa cho kháng chiến, cho dân tộc...
- Nhà thơ gọi họ bằng những từ ngữ phiếm chỉ: người đan nón, cô em gái, ai...có vẻ như là những bóng hình thoáng qua, những con người tình cờ thoáng gặp, trên bất cứ nẻo đường nào của quê hương VB, ta đều thấy họ gần gũi yêu thương...
Thiên nhiên Việt Bắc thật nên thơ, hữu tình và mang màu sắc cổ điển qua nét bút tài hoa của Tố Hữu. Con người Việt Bắc được tác giả nhắc đến không phải là ngư, tiều, canh, mục mà là người đi nương rẫy, người đan nón, người đi hái măng,... mà là
những con người toả sáng nét đẹp cao quý trong lao động và kháng chiến: cần cù, làm chủ thiên nhiên và làm chủ cuộc đời trong lao động, khéo léo, tài hoa, trẻ trung, yêu đời,... và hết lòng phục vụ cách mạng, phục vụ kháng chiến.

Tài liệu

Like fanpage của thuvientoan.net để cập nhật những tài liệu mới nhất: https://bit.ly/3g8i4Dt.

THEO THUVIENTOAN.NET